Από Φοίβος Οικονομίδης *
Το πρώτο στάδιο της αμερικανικής μυστικής δράσης για τη δημιουργία δύο αυτόνομων κυπριακών κοινοτήτων υπήρξε η ενθάρρυνση για την οργάνωση ενός πραξικοπήματος από την ελληνική στρατιωτική δικτατορία του Ιωαννίδη εναντίον του προέδρου της κυπριακής δημοκρατίας αρχιεπίσκοπου Μακάριου εξέχοντος μέλους του χώρου των Αδεσμεύτων.Η Κύπρος δεν ανήκε στο ΝΑΤΟ αλλά στην οικογένεια των Αδεσμεύτων.
Σύμφωνα με κορυφαίους παράγοντες του δικτατορικού καθεστώτος της εποχής,μετά από συμφωνία του Ιωαννίδη με τη CIA οι έλληνες στρατιωτικοί στην εξουσία οργάνωσαν ένα πραξικόπημα στην Κύπρο για την ανατροπή και φυσική εξόντωση του προέδρου Μακαρίου.
Ο τότε πρόεδρος της»ελληνικής δημοκρατίας»στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης αποκάλυψε το 1997 ότι »την εμπιστευτική πληροφόρηση για συμφωνία Ιωαννίδη και αρχηγού του κλιμακίου της CIA την είχα από των εξ απορρήτων μου ταξίαρχο Αλέξανδρο Γιάννακα, διοικητή των καταδρομών και προσωπικό φίλο του Ιωαννίδη. Μάλιστα με είχε ενημερώσει ο Γιάννακας ότι την ανατροπή του Μακάριου την έβλεπαν με καλό μάτι οι Αμερικανοί».
Ο αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων εκείνης της δικτατορικής περιόδου στρατηγός Γρ.Μπονάνος έγραψε με τη σειρά του ότι στις παραμονές του πραξικοπήματος εναντίον του Μακαρίου,ο Ιωαννίδης του δήλωσε ότι » έχει διαβεβαιώσεις από τη CIA ότι οι Τούρκοι δεν θα επέμβουν» και ο διευθυντής της ελληνικής ΚΥΠ είπε στον Μπονάνο ότι ο σταθμάρχης της CIA »εν Αθήναις» του δήλωσε ότι »τώρα είναι η κατάλληλη ευκαιρία δια να επέμβωμεν στην Κύπρον» αφού »οι Αμερικανοί δεν θέλουν τον Μακάριον στην εξουσίαν και είναι μαζί μας».
Αλλά παράλληλα με το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου οι Αμερικανοί έχουν συμφωνήσει και ενθαρρύνει την τουρκική εισβολή στην Κύπρο ώστε να υπάρξει μια λύση σύμφωνη με το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ αλλά και του ΝΑΤΟ,τουλάχιστον όπως την αντιλαμβανόταν η ηγετική αμερικανική ομάδα. Ενώ η τουρκική εισβολή βρίσκεται καθοδόν προς υλοποίηση της,πέραν από τις επίσημες δηλώσεις, η αμερικάνικη ηγεσία έχει δώσει την έγκριση της και η CIA γνωρίζει λεπτομέρειες του τι ακριβώς θα συμβεί και περιμένει την έκβαση της με ένα πνεύμα αισιοδοξίας προς το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Στις 19 Ιουλίου 1974 στις 9.35 μ.μ. ώρα Αμερικής (πρωϊνές ώρες 20ης Ιουλίου 1974 στην Ελλάδα) ο αμερικανός υπουργός των Εξωτερικών Χ.Κίσιντζερ τηλεφώνησε στο διευθυντή της CIA Γουίλιαμ Κόλμπι να τον ρωτήσει για την εξελισσόμενη στα πρώτα της στάδια τουρκική απόβαση στην Κύπρο.Ο Κίσιντζερ ρώτησε την εκτίμηση του Κόλμπι για το »πως θα εξελιχθούν τα πράγματα».
Ο Κόλμπι απάντησε:»Όλα εντάξει.Φίνα»
Κίσιντζερ:»Ποιά είναι η τουρκική ικανότητα ν’αποβιβάσει δυνάμεις στις ακτές της Κύπρου;».
Κόλμπι:»Είναι πολύ καλή.Έχουν επιβιβάσει στα πλοία ένα σύνταγμα η περίπου..Έχουν κάποια αερογέφυρα επίσης.Έχουν μια αερομεταφερόμενη ταξιαρχία..Προφανώς πάνε για την Κερύνεια στη βόρεια ακτή .Αυτό είναι το πρώτο βήμα..Αυτό που θα κάνουν μετά θα είναι η Αμμόχωστος και η Κερύνεια και ένα είδος γραμμής μεταξύ των δύο».
Κίσιντζερ:» Ένα είδος τετραγώνου στα βορειοανατολικά».
Κόλμπι:»Nαι»….Λοιπόν νομίζω ότι το σημαντικότερο πράγμα είναι να κάνουμε τους Έλληνες να μην πολεμήσουν.Να πουν εντάξει ας διαπραγματευτούμε και να συζητήσουμε τι πρέπει να γίνει».
Κίσιντζερ: »Eντάξει»
Αυτό που απασχολούσε την αμερικανική ηγεσία ήταν να μην προχωρήσουν οι Τούρκοι πέραν των συμφωνηθέντων ορίων μεταξύ των δύο πλευρών.
Όταν πια έχει ολοκληρωθεί η κατακτητική εκστρατεία των Τούρκων ο Κίσιντζερ σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Ετσεβίτ είπε στον τούρκο πρωθυπουργό ότι»δεν θα πρέπει να ζητηθεί να προχωρήσετε πέραν από ότι μας δώσατε πριν αρχίσει η τουρκική επιχείρηση..όχι πέραν της οριοθετικής γραμμής που εσείς μας δώσατε πριν την έναρξη της επιχείρησης».
Ετσεβίτ:»Έδειξα την οριοθετική γραμμή στον Μακόμπερ»(τον αμερικανό πρεσβευτή στην Άγκυρα).
Ήταν λογικό να έχει προσυμφωνηθεί μια παρόμοια επεμβατική επιχείρηση.Επρόκειτο για μια πρωτότυπη αμερικανική μυστική επιχείρηση όπου χρησιμοποιήθηκε το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου και η τουρκική εισβολή για να επιτευχθούν οι στόχοι της.
* (Φ.Οικονομίδης,Το σύνδρομο του Οδυσσέα,Η αόρατη μάχη του Ψυχρού Πολέμου-ανανεωμένη και συμπληρωμένη έκδοση,2018, σ.530,669-672).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου