Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015

Οι κάλπες απειλούν τον θρόνο του σουλτάνου Ερντογάν

Αποτέλεσμα εικόνας για νεος σουλτανος

Στην κόψη του ξυραφιού οδηγεί την Τουρκία ο Ταγίπ Ερντογάν, καθώς σήμερα διεξάγονται οι δεύτερες μέσα σε πέντε μήνες εκλογές, με τη χώρα να είναι βαθιά διχασμένη και με τις απειλές της κουρδικής κινητοποίησης αλλά και της ισλαμικής τρομοκρατίας να είναι παρούσες.

Κυρίως, όμως, η Αγκυρα βαδίζει σήμερα στις κάλπες διολισθαίνοντας σε έναν επικίνδυνο χωρίς επιστροφή δρόμο προς τον αυταρχισμό, που πλήττει τη συνοχή της και την καθιστά ακόμη πιο ευάλωτη σε εξωτερικούς εχθρούς και εσωτερικές «απειλές».

Ο Ταγίπ Ερντογάν, απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού σκηνικού στην Τουρκία από το 2002, όταν το κόμμα του ΑΚΡ πέτυχε την πρώτη νίκη του στις εκλογές, μέχρι πρόσφατα είχε όλα τα όπλα με το μέρος του.
Η οικονομία με σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης έδωσε τη δυνατότητα αύξησης του εισοδήματος σε χαμηλά κοινωνικά στρώματα, δημιουργώντας μια νέα μεσαία τάξη και νέα μεγάλα επιχειρηματικά τζάκια απολύτως ελεγχόμενα από τον στενό περίγυρο του Τούρκου ηγέτη.

Η πιθανή είσοδος στη Βουλή του κουρδικού κόμματος του Ντερμιτάς παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανατροπή του «σχεδίου Ερντογάν».
Ο εκδημοκρατισμός της χώρας και ο περιορισμός του ρόλου του στρατού οδήγησαν μεγάλο μέρος της διανόησης και των δημοκρατικών κινημάτων στο πλευρό του Ταγίπ Ερντογάν, ενώ η προσπάθεια εθνικής συμφιλίωσης με τους Κούρδους τού έδωσε τη δυνατότητα να διεισδύσει στις κουρδικές περιοχές και με τον συντηρητικό - θρησκευτικό λόγο του να κερδίσει την ψήφο της μεγάλης μάζας των Κούρδων.

Ολα αυτά έχουν αλλάξει πλέον. Η οικονομική ανάπτυξη έχει ανακοπεί, τεράστια σκάνδαλα από το προσωπικό περιβάλλον του Ερντογάν προκαλούν την τουρκική κοινωνία, η ροπή προς τον αυταρχισμό με τη στοχοποίηση των πολιτικών αντιπάλων και τον διωγμό των μη φιλικών ΜΜΕ βάζουν απέναντί του το κοσμικό - δημοκρατικό κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας. Παράλληλα οι Κούρδοι μετά το εθνικιστικό ξέσπασμά του και τον ανοιχτό πόλεμο πια όχι μόνο με το ΡΚΚ, αλλά και με τους Κούρδους της Συρίας, αποστασιοποιούνται από το ΑΚΡ.

Τυπικά ο Ερντογάν δεν συμμετέχει στις εκλογές, καθώς δεν του το επιτρέπει η θέση του, αλλά απροκάλυπτα είναι αυτός που έχει δώσει τον παλμό στην προεκλογική εκστρατεία, βάζοντας στο περιθώριο τον επίσημο υποψήφιο για την πρωθυπουργία Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος πλέον λειτουργεί ως αχυράνθρωπός του.

Το όνειρο του Ερντογάν να κερδίσει το ΑΚΡ ενισχυμένη πλειοψηφία 400 εδρών, από τις συνολικά 550, για να αλλάξει το Σύνταγμα και να επιβάλλει πλέον και νόμιμα το προεδρικό σύστημα, είναι απατηλό.

Ομως ο Ερντογάν δίνει τη μάχη τώρα για να πετύχει το ΑΚΡ την απόλυτη πλειοψηφία των 276 εδρών, ώστε να μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και ατύπως να συνεχίσει ο ίδιος από το Προεδρικό Μέγαρο, το Λευκό Παλάτι, να κυβερνά τη χώρα.

Ομως και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι το πιθανότερο είναι για λίγες έδρες να μην μπορέσει το ΑΚΡ να πετύχει την απόλυτη πλειοψηφία, κάτι που περιπλέκει τους σχεδιασμούς.

Το κουρδικό κόμμα HDP του Σελαχατίν Ντερμιτάς, που για πρώτη φορά τον Ιούνιο πέτυχε να περάσει τον πήχη του 10% και να μπορεί να εκπροσωπηθεί στην Εθνοσυνέλευση, δείχνει να αντέχει την επίθεση που δέχτηκε από τον Ερντογάν αλλά και τους εθνικιστές του Μπαχτσελί και περνώντας και πάλι το πλαφόν του 10% θα στερήσει στο ΑΚΡ την απόλυτη πλειοψηφία.

Σενάρια εξαγοράς βουλευτών
Μια κυβέρνηση συνεργασίας θα ήταν δυνατή μόνο με το εθνικιστικό ακροδεξιό κόμμα MHP, αλλά δεν είναι κάτι που ευνοεί ο Ερντογάν, καθώς ο Μπαχτσελί, έχει ταχθεί κατά του προεδρικού συστήματος.

Στην Τουρκία ήδη συζητιούνται τα σενάρια συναλλαγής και εξαγοράς ορισμένων βουλευτών της αντιπολίτευσης εφόσον απαιτηθούν 5-6 έδρες για τον μαγικό αριθμό των 276 εδρών, όπως το 1977 όταν ο Ετσεβίτ σχημάτισε κυβέρνηση εξαγοράζοντας δέκα βουλευτές του Κόμματος Δικαιοσύνης του Ερμπακάν. Ενα τέτοιο σενάριο, όμως, θα πυροδοτήσει εκρηκτικές καταστάσεις στην ήδη τεταμένη πολιτική ζωή της Τουρκίας.

Το σενάριο διατήρησης της τρέχουσας υπηρεσιακής κυβέρνησης και η προκήρυξη νέων εκλογών στις αρχές του 2016 δεν μπορεί να αποκλειστεί, μεγαλώνοντας όμως την αβεβαιότητα και τη ρευστότητα στην Τουρκία σε μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη.

Ο Ερντογάν στα μέσα Νοεμβρίου θα δώσει τη μεγάλη παράστασή του, φιλοξενώντας στην Τουρκία τη Σύνοδο Κορυφής του G20, γεγονός που θα ενδυναμώσει το προφίλ του, αλλά δεν μπορεί να λύσει, ούτε να κρύψει τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Τουρκία.

Το Συριακό αποδεικνύεται... καρκίνωμα για την Τουρκία, καθώς όχι μόνο δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ οι σχεδιασμοί για γρήγορο καθάρισμα του σκηνικού με ανατροπή του Ασαντ, αλλά όλα πλέον πηγαίνουν στραβά για την Αγκυρα.
Το συριακό καθεστώς συντηρείται και ανακτά περιορισμένα, αλλά κρίσιμα εδάφη εις βάρος των τζιχαντιστών και της αντιπολίτευσης, με τη βοήθεια της Μόσχας.
Ρώσοι και Αμερικανοί ενισχύουν και με οπλισμό τους Κούρδους του PYD στη Συρία, το αδελφό κόμμα του PKK, το οποίο πλέον έχει πάρει τα όπλα στη Νοτιοανατολική Τουρκία καταφέρνοντας στοχευμένα πλήγματα εναντίον του τουρκικού στρατού.

Οι «κόκκινες γραμμές»
Η Τουρκία προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε απόπειρα των Κούρδων της Συρίας να περάσουν δυτικά του Ευφράτη αποτελεί «κόκκινη γραμμή» και θα την αποτρέψουν με κάθε μέσο. Ο πραγματικός φόβος είναι ότι έτσι θα ενοποιηθούν οι δύο περιοχές στη Βόρεια Συρία που κυριαρχεί το κουρδικό στοιχείο, δημιουργώντας ντε φάκτο κουρδικό κράτος στα σύνορα της Συρίας με τη Νοτιοανατολική Τουρκία, στην καρδιά δηλαδή του Κουρδιστάν, που ο ισχυρός πόλος είναι το PKK.

Ομως οι Κούρδοι της Συρίας είναι αυτήν τη στιγμή οι πιο αξιόπιστοι μαχητές επί του εδάφους, οι πιο πολύτιμοι σύμμαχοι στον αγώνα εναντίον του ISIS και οι απειλές που εκτόξευσε και την περασμένη εβδομάδα ο Ερντογάν για επιθέσεις εναντίον τους δημιουργούν σοβαρό ρήγμα στρατηγικής, τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με τη Ρωσία.

Πέραν του κουρδικού εφιάλτη, η Τουρκία αισθάνεται όλο και περισσότερο ευάλωτη απέναντι στην τρομοκρατία, καθώς η ανεκτική στάση απέναντι στους τζιχαντιστές, όσο καιρό εξυπηρετούσαν τον στόχο της ανατροπής του Ασαντ, έδωσε την ευκαιρία εκατοντάδες Τούρκοι να προσχωρήσουν σε ακραίες ισλαμικές ομάδες, αλλά και πυρήνες του ISIS να δημιουργηθούν στο τουρκικό έδαφος.

Το σοκ της βομβιστικής επίθεσης της 10ης Οκτωβρίου εναντίον της ειρηνικής διαδήλωσης των Κούρδων στην Αγκυρα έκανε όλους να συνειδητοποιήσουν ότι πλέον η απειλή της τρομοκρατίας δεν προέρχεται μόνο από τα αριστεριστικά γκρουπούσκουλα και το PKK.

Η ΑΛΑΖΟΝΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Ανησυχία και για τα Ελληνοτουρκικά


Σε αυτό το τόσο ρευστό και επικίνδυνο σκηνικό η Τουρκία συνεχίζει να διεκδικεί περιφερειακό ρόλο, κάτι που γίνεται όλο και πιο δύσκολο όσο καθίσταται η ίδια μέρος των προβλημάτων της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.

Η Ευρώπη συνολικά, αλλά και η Γερμανία συγκεκριμένα, πέραν της στρατηγικής ειδικής σχέσης που θέλει να εγκαθιδρύσει με την Τουρκία, έχει έναν πρόσθετο λόγο για τον οποίο επιδιώκει να προσεταιριστεί την Αγκυρα: η Τουρκία κρατά τον διακόπτη των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη, οι οποίες απειλούν να υποδαυλίσουν διαλυτικά φαινόμενα, αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων στο εσωτερικό της ΕΕ.

Ομως παρά τις «προσφορές» της ΕΕ προς την Τουρκία, η διολίσθηση του Ερντογάν προς τον αυταρχισμό με τις πρωτοφανείς παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου, την ασυδοσία της αστυνομίας, τον απόλυτο κυβερνητικό έλεγχο της δικαιοσύνης, θέτει συγκεκριμένα όρια στη στήριξη που μπορεί να του δοθεί, χωρίς να προκληθεί έκρηξη της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης και του Ευρωκοινοβουλίου.

Η όλο και πιο αλαζονική συμπεριφορά του Ερντογάν δημιουργεί και δεύτερες σκέψεις για το πόσο μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστος εταίρος στη δημιουργία νέων μεγάλων δικτύων μεταφοράς ενεργείας προς την Ευρώπη, χωρίς να μπει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει τα δίκτυα ενέργειας ως πολιτικο-διπλωματικό όπλο, έναντι της ΕΕ.

Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν είναι η... προτεραιότητά του, καθώς η απειλή του casus belli παραμένει ζωντανή επιβάλλοντας τον αυτοπεριορισμό της Ελλάδας από κάθε ενέργεια οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών και ερευνών για υδρογονάνθρακες, οι διαδικασίες έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο φέρνουν στην επιφάνεια τον πυρήνα των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο.

Με ενδιαφέρον θα πρέπει να αναμένεται η διεύρυνση των τριμερών συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και το ενδεχόμενο συμφωνίας Αθήνας - Καΐρου για μερική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, σε περιοχές που οι δύο χώρες θεωρούν ότι δεν επηρεάζονται τα συμφέροντα τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία.

Το «κλειδί» για όλα είναι το Κυπριακό, όπου η στρατηγική της Τουρκίας είναι σαφής: να μη «χαρίσει» τη λύση του Κυπριακού, εάν αυτή δεν της προσφέρει μερίδιο από το φυσικό πλούτο του νησιού, αλλά και διατήρηση του ελέγχου έστω και εμμέσως του νέου ομόσπονδου κράτους, το οποίο θα βρίσκεται στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας...

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ στο ethnos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου