Δεν ξέρω αν ο μπαμπάς μας είναι η αρχαιότητα και η μαμά μας το Βυζάντιο (ή το αντίστροφο), αλλά για τους Γραικούς, Ελληνες, Ρωμιούς, το Γένος, αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα - το ένα (η αρχαιότητα) συνεχίζεται μέσα στο άλλο (το Βυζάντιο) και τα δύο μαζί εκβάλλουν στην Αναγέννηση, τον Διαφωτισμό και τον σύγχρονο Ελληνα (μετεωριζόμενο ανάμεσα στην παράδοσή του και την ευρωπαϊκότητα). Τώρα,αν μέσα στην ευρωπαϊκότητα (της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού) εκτός από την αρχαιότητα κρύβεται και η κιβωτός της (το Βυζάντιο) είναι ένα ερώτημα για βαριά οπλισμένους λύτες. Το Βυζάντιο επηρέασε τα πάντα γύρω του - το πρώιμο Ισλάμ, τους σλαβικούς λαούς, βεβαιότατα τη Δύση (ο πρώιμος βυζαντινός ανθρωπισμός μεταφέρθηκε στην Ιταλία), ακόμα και χώρες μακρινές.Δυστυχώς, για το Βυζάντιο οι περισσότεροι Ελληνες γνωρίζουν λίγα πράγματα. Κάτι ελάχιστα για τους θρύλους και τους μύθους ή, ακόμα χειρότερα, πολλοί -μάλλον οι περισσότεροι- πιστεύουν ότι επρόκειτο για ένα θρησκόληπτο, σκοταδιστικό κράτος, «καθυστερημένο». Λίγοι γνωρίζουν για την καθημερινή ζωή στις περιόδους της χιλιόχρονης υπόστασης αυτής της κοινωνίας, για την εκπαίδευση, τη διοίκηση, τους νόμους, το πολίτευμα, την κυρίαρχη ιδεολογία και την εξέλιξή της. Για τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία, τη διπλωματία, τις οικονομικές, πολιτικές και πολιτειακές ιδιομορφίες των Ελλήνων (όπως όλοι οι άλλοι τούς ονόμαζαν) κατά την ύστερη αρχαιότητα, τους μέσους και πρώιμους νεότερους χρόνους.Κατά τούτο, η προσφορά της Real News «Ο Βυζαντινός Πολιτισμός» του Andre Guillou έχει ιδιαίτερη αξία. Οι βυζαντινές σπουδές τις τελευταίες δεκαετίες στη Δύση ανθούν. Οι Δυτικοευρωπαίοι αρχίζουν να ξέρουν περισσότερα για το Βυζάντιο από μας τους Γραικορωμιούς, άμα τε και Ελληνες. Πολλά από τα στερεότυπα που έστεφαν την άγνοια για το Βυζάντιο έχουν στη Δύση, στη Ρωσία και την Αμερική καταρριφθεί εδώ και δεκαετίες. Η σύγχρονη Βυζαντινολογία, όμως, έχει προχωρήσει ακόμα περισσότερο, έχει λύσει γρίφους κι έχει φωτίσει πολλές πλευρές του βυζαντινού φαινομένου. Η αυτοκρατορία αυτή (αν την ορίσουμε από κτίσεως Νέας Ρώμης) δεν κράτησε χίλια χρόνια για πλάκα. Ούτε ήταν μια διαρκής συρρίκνωση - αντιθέτως, αναγεννήθηκε, μετασχηματίσθηκε, κατέγραψε τρεις-τέσσερις εποχές εποποιίας και κυρίως ωσμώθηκε, συντήρησε, επανεπεξεργάσθηκε, δημιούργησε και μεταλαμπάδευσε γνώσεις και τέχνες, επιστήμες και ήθη.Δεν γνωρίζω ποιας «σχολής» είναι ο Andre Guillou, ανυπομονώ να τον διαβάσω. Οποιας σχολής κι αν είναι, ελπίζω ότι θα είναι ένα καλό ερέθισμα για όσους έρθουν πρώτη φορά σε επαφή με τα βυζαντινά πράγματα, ώστε να αναζητήσουν στη συνέχεια κι άλλες μούσες αυτού του αξιοθαύμαστου (και συχνά αξιοπερίεργου) πολιτισμού, που συχνά «προηγήθηκε» της εποχής του και κατέλειπε στην ανθρωπότητα όχι μόνον τα αποθησαυρίσματα της αρχαιότητας, αλλά και το δικό του έργο.Η Κωνσταντινούπολη για χίλια χρόνια ήταν η Νέα Υόρκη της εποχής της (ή μάλλον πολλών εποχών, αναλόγως των εξελίξεων στη διαμόρφωση των λαών), έως την ολοκληρωτική και μη ανατάξιμη καταστροφή της από τους Φράγκους, το 1204. Ομως, ακόμα και η έκλειψη του Βυζαντίου ήταν γόνιμη και ίσως κεκοσμημένη με τη γλυκιά θλίψη ενός αργόσυρτου δειλινού, καθώς ακριβώς προς αυτήν τη Δύση έφευγαν μια-μια οι ψηφίδες του. Μακάρια πόλη η Αιωνία Ρώμη, δεν έγινε συντρίμμι όπως η θυγατέρα της. Τίποτα δεν σώθηκε από την Κωνσταντινούπολη, τίποτα εκτός απ’ την Αγια-Σοφιά και τα τείχη. Τα άλλα χάθηκαν και μόνον ο θρήνος του Νικήτα Χωνιάτη έμεινε να περιγράφει κάποια, τους κήπους και τα λιμάνια, την αγορά και τους δρόμους. Αποκτήστε, παρακαλώ, το δίτομο έργο που προσφέρει η Real News, καλή ανάγνωση και καλή απόλαυση...
enikos.gr, 22.01.17
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου